Okres rozwoju gospodarczego nie trwał jednak długo. W latach 80. sytuacja gospodarcza w bloku wschodnim cały czas się pogarszała. Rosło zadłużenie zagraniczne oraz spadał poziom życia obywateli.

Mimo, że bułgarskie społeczeństwo nie buntowało się otwarcie przeciwko władzy, miały miejsce jedynie pojedyncze wystąpienia antyreżimowe, to zmiany w ZSRS przełożyły się również na rozpoczęcie procesu przemian w Bułgarii.

W 1988 r. powstały pierwsze, półlegalne struktury opozycyjne - Komitet Ochrony Praw Człowieka czy klub poparcia Jawności i Przebudowy („Glasnosti i pierestrojki”, polityki Gorbaczowa). Przemiany nie postępowały jednak w takim tempie, jak chociażby w Polsce.

Jednym z gwoździ do trumny dla reżimu były represje wobec mniejszości tureckiej. W 1946 r. liczyła ona ponad 650 000 osób (ponad 9% populacji). Ta polityka przybrała na sile w latach 80ych. Przymusowo zmuszano do zmiany nazwisk i imion na wersje bułgarskie, a na protestach używano broni przeciwko demonstrantom. Zabraniano niektórych zwyczajów muzułmańskich (np. rytualnego obmywania zwłok). Na początku 1989 r. wprowadzono dalsze ograniczenia dla mniejszości tureckiej: wprowadzono zakaz użycia języka tureckiego czy nawet publicznego słuchania muzyki. W wyniku prowadzenia antytureckiej polityki nastąpiła masowa emigracja tej mniejszości: ponad 300 000 bułgarskich Turków opuściło Bułgarię. Spowodowało to także problemy na arenie międzynarodowej i pogorszenie się relacji z Turcją. Wstrzymanie antytureckich działań i ustaw były jednym z głównych postulatów opozycji antykomunistycznej.

Na przełomie października i listopada 1989 r. w Sofii zorganizowano Międzynarodową Konferencję Ekologiczną. Obecność m.in. zachodnich mediów wykorzystali opozycjoniści, intensyfikując swoje działania. Również wewnątrz partii dochodzili do głosu przeciwnicy Żiwkowa, co zaowocowało jego odwołaniem z funkcji I sekretarza (piastował ten urząd 35 lat). Następcą został Petyr Mładenow, rozpoczynając przemiany w kraju. 18 listopada rozpoczęły się pierwsze demonstracje, które żądały wprowadzenia demokracji i wolnych wyborów. Opozycja, zdając sobie sprawę, że jej rozproszenie ją osłabia, połączyła się i utworzyła 7 grudnia 1989 r. Związek Sił Demokratycznych.

W styczniu 1990 r. wprowadzono zmiany w konstytucji: zlikwidowano zapis o wiodącej roli partii. Był to oczywisty sygnał słabnięcia reżimu, który nie mógł liczyć już na wsparcie ze strony ZSRS. Zniesiono też antytureckie prawa. Komuniści zdając sobie sprawę ze zachodzących zmian na świecie, rozpoczęli dialog z opozycją. Zakończył się on zgodą na przeprowadzenie wolnych wyborów. W kwietniu tego roku partia komunistyczna zmieniła nazwę na Bułgarską Partię Socjalistyczną. Wygrała ona wybory z 10 czerwca 1990 r., co uwydatniło słabość bułgarskiej opozycji.

Na szczęście dla opozycji, wyciekły do mediów nagrania, w których Petyr Mładenow zasugerował użycie czołgów w walce z opozycją. Wobec tego złożył on rezygnację z urzędu prezydenta, a jego miejsce zajął opozycjonista Żelu Żelew.

W 1991 r. uchwalono nową konstytucję, a w październiku tego roku odbyły się kolejne wybory, tym razem wygrane – przewagą 1% - przez Związek Sił Demokratycznych. Symbolicznym upadkiem komunizmu było skazanie w 1992 r. Żiwkowa na karę 7 lat więzienia za defraudację środków publicznych (ze względu na zły stan zdrowia przebywał on w areszcie domowym). Bułgaria weszła na drogę demokratycznych przemian, które zostały uwieńczone wejściem w struktury UE w 2007 roku.