Śmierć Stalina

5 marca 1953 r. zmarł Józef Stalin. Rozpoczęła się walka o przejęcie władzy w Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Początkowo sporą siłą dysponował  Ławrientij Beria, były szef NKWD, wicepremier ZSRS. Został on jednak aresztowany i skazany na śmierć 23 grudnia 1953 r. W ZSRS rządy objął Gieorgij Malenkow, który został w 1955 r. zmuszony do samokrytyki i odejścia z pełnionej funkcji premiera. Pełnię władzy zdobył Nikita Chruszczow.

W 1956 r. wygłosił on słynny referat na XX Zjeździe Partii, podczas którego potępił politykę Stalina. Przemówienie, w założeniach tajne, stosunkowo szybko przedostało się do publicznej wiadomości. Stało się również impulsem do rozpoczęcia procesu tzw. destalinizacji w bloku wschodnim.