Komintern

W zgodnej, aczkolwiek nie artykułowanej wprost opinii jego następców, Lenin zaprzepaścił wielką szansę na ekspansję rewolucji przynajmniej na gruncie europejskim, a może nawet światowym. Bolszewicy jednak nigdy nie zrezygnowali z internacjonalnego aspektu wyznawanej przez siebie idei. U schyłku lat 20. XX w. wyczekiwali jeszcze dogodnego momentu dla kolejnego marszu na zachód, lecz wraz ze stopniowym dogasaniem nastrojów rewolucyjnych w Europie Zachodniej, zdecydowali się realizować go innymi środkami. Najważniejszą z nich był zdecydowanie Komintern– zwany także III Międzynarodówką Komunistyczną. Była to organizacja międzynarodowa zrzeszająca partie komunistyczne z kilkudziesięciu państw z całego świata z zadaniem propagowania idei komunistycznych i przygotowywania gruntu do wszechświatowej rewolucji proletariackiej. Oficjalnie niezależny, był jednak całkowicie podporządkowany władzom Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich – ZSRS (oficjalna nazwa państwa jaką przyjęto w 1922 r.). A te traktowały go jako narzędzie infiltracji oraz oddziaływania na ojczyzny poszczególnych partii komunistycznych. Do pewnego momentu zaspokajał także internacjonalne założenia ruchu komunistycznego, miał stanowić kuźnię dla późniejszych kadr partyjnych poszczególnych krajów.